The post Όταν Einstein και Oppenheimer βρέθηκαν αντιμέτωποι σε μια παρτίδα σκάκι. appeared first on Inspired by Words.
]]>
1
0
Η πρώτη καταγεγραμμένη παρτίδα σκακιού πραγματοποιηθήκε το 1475 στην πόλη της Βαλένθια. Κάτι που μάλλον ελάχιστα απασχολούσε τους δύο αντιπάλους ή πιθανόν να μη το γνώριζαν καθόλου, ήταν πως εκείνη την ημέρα επρόκειτο να γράψουν ιστορία.
Σε αυτό το παιχνίδι του μακρινού παρελθόντος, που η τέχνη του σκακισμού βρίσκονταν ακόμη σε πρώιμο επίπεδο, ο λευκός ανοίγει με πιόνι στο e4 και ο μαύρος απαντά με το δικό του στο d5. Αυτή η άμυνα, η πρώτη που καταγράφηκε ποτέ, από εκείνη την ημέρα κι ύστερα θα μείνει γνωστή και ως “Βαλενθιανη”. Μπορείτε να πάρετε μια εικόνα της θέσης παρακάτω.
Παρατηρήστε για λίγο τη συμμετρία. Αυτή η αντίπραξη αποτελεί την βάση για σχεδόν όλες, τις αμέτρητες, σκακιστικές βαριάντες. Σε θεωρητικό επίπεδο ο αμυνόμενος υποστηρίζει το κομμάτι του με την βασίλισσα ενώ ο επιτιθέμενος διατηρεί την πρωτοβουλία. Σε πρακτικό, παρόλα αυτά, ο λόγος που ο μαύρος αμύνθηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν φαίνεται να είναι μονάχα υπολογιστικός. Ακόμη και σε έναν αγώνα σκακιού, που τα μαθηματικά και η γεωμετρία είναι βασικά χαρακτηριστικά, η φαντασία και η προσωπικότητα έχουν σημαντική συμμετοχή στο παιχνίδι. Έτσι, αν αυτή η αντίθεση μπορούσε να μας πει κάτι, μέσω της προηγούμενης επαγωγής, για τον χαραχτήρα των δύο αντιπάλων, τότε αυτό φαίνεται πως θα ήταν το οφθαλμός αντί οφθαλμού.
Το σπουδαιότερο, κατά πολλούς, παιχνίδι πραγματοποιήθηκε το 1999 μεταξύ του Κασπάροφ και του Τοπάλοφ. Στην παρτίδα που πλέον είναι γνωστή και ως Immortal Sacrifice, o Γκάρι Κασπάροφ αντιμετώπισε τον μετέπειτα παγκόσμιο πρωταθλητή Βεσελίν Τοπάλοφ, ο οποίος εκείνη την εποχή θεωρούταν περισσότερο μάγιστρος παρά γκράντμαστερ. Ο Κασπάροφ άνοιξε ως επιτιθέμενος με γκαμπί του βασιλιά και ο Τοπάλοφ απάντησε με ινδική άμυνα και πιόνι στο g3. Το αξιοσημείωτο, παρόλα αυτά, σε αυτό το παιχνίδι είναι πως, περίπου στα μισά, ο λευκός θα κάνει μια αξιοσημείωτα ενορατική κίνηση. Ο Κασπάροφ θα σπρώξει το πιόνι του στο a3, μια κίνηση που συνηθίζεται ως αποσυμφόρηση στο ροκέ της βασίλισσας, σε χρονικό, όμως, σημείο που αρχικά την έκανε να φανεί περιττή στους παρατηρητές. Η θέση υπάρχει παρακάτω.
Με τις αλάνθαστες μαντικές του ικανότητες ο Τοπάλοφ αντιλαμβάνεται πως ο Κασπάροφ σκοπεύει να του εξαπολύσει μαζική επίθεση με σημείο τομής την αριστερή πτέρυγα και ξεκινά την προσπάθεια του να κλείσει τα αδύναμα σημεία. Όμως ο Κασπάροφ δεν σκοπεύει να του αφήσει επιλογές. Με ορισμένες μυθικές κινήσεις θυσιάζει με φορσέ τα κομμάτια του και τελικά αποσυνθέτει τον αντίπαλο, εξωθώντας τον μαύρο βασιλιά επάνω σε αυτήν την επιφανειακή, κατά τα άλλα, ξυραφιά του πιονιού. Η τακτική πετυχαίνει. Ο λευκός κερδίζει και η μεθοδική προσέγγιση νικά την ιδιοφυΐα και τις ικανότητες του Τοπάλοφ στην απομνημόνευση.
Αν για κάποιο λόγο η παρτίδα παραμένει ακόμη θρυλική, είναι για τον ακριβώς παραπάνω. Ο Κασπάροφ θα φανταστεί και θα εκτελέσει ένα σχέδιο ικανό να κερδίσει ακόμη και τις καλύτερες υπολογιστικές προβλέψεις, εξαναγκάζοντας αυτές, απλώς, σε επαλήθευση και μετατρέπει την νίκη του πολύ περισσότερο από νίκη υπολογισμού, σε νίκη χαρακτήρα. Μέχρι και σήμερα, αυτός ο αγώνας αποτελεί το πιο ανάγλυφο αποτύπωμα της αρετής του Κασπάροφ σε ένα παιχνίδι σκακι.
Το 1933 πραγματοποιείται ένα διαφορετικό παιχνίδι. Ο Άλμπερτ Άινσταιν αντιμετωπίζει τον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ στο Πρίνστον.
Σε αυτόν τον αγώνα χαμηλότερης κατάρτισης αλλά όχι αμελητέας ικανότητας, ο χαρακτήρας των αντιπάλων γίνεται πιο έκδηλος. Ο Αινστάιν, ως επιτιθέμενος, χρησιμοποιεί το άνοιγμα Ρόυ Λόπεζ ενώ τα μαύρα μεταφέρουν την πίεση στο e4. Και αφού η θεωρία των ανοιγμάτων ολοκληρώνεται, η πραγματική μηχανική των παικτών εμφανίζεται στον αγώνα. Κάπως έτσι, σε τρεις καθοριστικές κινήσεις, ο Αινστάιν επαληθεύει σε πρακτικό επίπεδο τρία από τα διασημότερα εδάφια του.
Στην 11η κίνηση ο πατέρας της ατομικής βόμβας απειλεί το απροστάτευτο πιόνι στο κέντρο και, στην ουσία, ολόκληρη την διάταξη του αντιπάλου. Ο Αινστάιν επιλέγει να αφήσει ένα σημαντικό πιόνι να χαθεί, δεν απαντά στην πρωτοβουλία και πραγματοποιεί ροκέ.
Λίγο παρακάτω, ο περισσότερο θεωρητικός σκακιστής Οπενχάιμερ (Ο Αινστάιν είχε αρκετές φορές δηλώσει πως αντιπαθούσε το σκάκι) απειλεί συγχρόνως βασίλισσα και ίππο. Όμως, κι εδώ, ο Αινστάιν, προτάσσει μια φανταστική ανταλλαγή που τον οδηγεί σε κερδισμένο πύργο.
Τέλος, κατά το τελείωμα του παιχνιδιού, ο Οπενχάιμερ “καρφώνει” με τα πιόνια του την αδύναμη πλευρά του αντιπάλου. Μέσα σε έναν κυκεώνα πιθανοτήτων, που θα προβλημάτιζαν ακόμη και τον πιο έμπειρο σκακιστή, ο Αινστάιν κάνει την πιο λογική επιλογή. Ως αποτέλεσμα, η βασίλισσα θα πέσει και ο Οπενχάιμερ θα παραιτηθεί από το ματς.
Στο παρακάτω βίντεο, οι γνώστες του σκακιού, ίσως μπορέσουν να αναγνωρίσουν την αποτύπωση των τριών δημοφιλών quotation μέσα στην ιστορική παρτίδα.
Ένας έξυπνος άνθρωπος βλέπει το πρόβλημα. Ένας σοφός, το αποφεύγει,
Η λογική θα σε πάει από το α στο β. Η φαντασία οπουδήποτε.
Τα καθαρά μαθηματικά είναι, με τον τρόπο τους, η ποίηση των λογικών ιδεών.
Μερικά χρόνια αργότερα, ο Οπενχάιμερ θα εργαστεί επάνω στο πρότζετ για την ατομική βόμβα, το οποίο ξεκίνησε ύστερα από τις πιέσεις του Αινστάιν στον πρόεδρο Ρούσβελτ, προβάλλοντας ένα τέτοιο όπλο ως αντίμετρο στην Γερμανική απειλή. Όμως, σε αυτή την περίπτωση, ο πόλεμος δεν θα εκφραστεί ως η ποίηση των καθαρών ιδεών, όμοια με ένα παιχνίδι σκάκι, και με 2 χτυπήματα εκτός κανόνων που θα αναγκάσουν τον Οπενχάιμερ να κάνει μια συγκλονιστική δημόσια απολογία, ο Β’ Παγκόσμιος θα φτάσει στο τέλος του, με δεκάδες εκατομμύρια απώλειες φτιαγμένες από σάρκα και οστά και όχι από ανάγλυφα σχήματα σε ξύλο.
The post Όταν Einstein και Oppenheimer βρέθηκαν αντιμέτωποι σε μια παρτίδα σκάκι. appeared first on Inspired by Words.
]]>