The post Όταν Einstein και Oppenheimer βρέθηκαν αντιμέτωποι σε μια παρτίδα σκάκι. appeared first on Inspired by Words.
]]>
1
0
Η πρώτη καταγεγραμμένη παρτίδα σκακιού πραγματοποιηθήκε το 1475 στην πόλη της Βαλένθια. Κάτι που μάλλον ελάχιστα απασχολούσε τους δύο αντιπάλους ή πιθανόν να μη το γνώριζαν καθόλου, ήταν πως εκείνη την ημέρα επρόκειτο να γράψουν ιστορία.
Σε αυτό το παιχνίδι του μακρινού παρελθόντος, που η τέχνη του σκακισμού βρίσκονταν ακόμη σε πρώιμο επίπεδο, ο λευκός ανοίγει με πιόνι στο e4 και ο μαύρος απαντά με το δικό του στο d5. Αυτή η άμυνα, η πρώτη που καταγράφηκε ποτέ, από εκείνη την ημέρα κι ύστερα θα μείνει γνωστή και ως “Βαλενθιανη”. Μπορείτε να πάρετε μια εικόνα της θέσης παρακάτω.
Παρατηρήστε για λίγο τη συμμετρία. Αυτή η αντίπραξη αποτελεί την βάση για σχεδόν όλες, τις αμέτρητες, σκακιστικές βαριάντες. Σε θεωρητικό επίπεδο ο αμυνόμενος υποστηρίζει το κομμάτι του με την βασίλισσα ενώ ο επιτιθέμενος διατηρεί την πρωτοβουλία. Σε πρακτικό, παρόλα αυτά, ο λόγος που ο μαύρος αμύνθηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν φαίνεται να είναι μονάχα υπολογιστικός. Ακόμη και σε έναν αγώνα σκακιού, που τα μαθηματικά και η γεωμετρία είναι βασικά χαρακτηριστικά, η φαντασία και η προσωπικότητα έχουν σημαντική συμμετοχή στο παιχνίδι. Έτσι, αν αυτή η αντίθεση μπορούσε να μας πει κάτι, μέσω της προηγούμενης επαγωγής, για τον χαραχτήρα των δύο αντιπάλων, τότε αυτό φαίνεται πως θα ήταν το οφθαλμός αντί οφθαλμού.
Το σπουδαιότερο, κατά πολλούς, παιχνίδι πραγματοποιήθηκε το 1999 μεταξύ του Κασπάροφ και του Τοπάλοφ. Στην παρτίδα που πλέον είναι γνωστή και ως Immortal Sacrifice, o Γκάρι Κασπάροφ αντιμετώπισε τον μετέπειτα παγκόσμιο πρωταθλητή Βεσελίν Τοπάλοφ, ο οποίος εκείνη την εποχή θεωρούταν περισσότερο μάγιστρος παρά γκράντμαστερ. Ο Κασπάροφ άνοιξε ως επιτιθέμενος με γκαμπί του βασιλιά και ο Τοπάλοφ απάντησε με ινδική άμυνα και πιόνι στο g3. Το αξιοσημείωτο, παρόλα αυτά, σε αυτό το παιχνίδι είναι πως, περίπου στα μισά, ο λευκός θα κάνει μια αξιοσημείωτα ενορατική κίνηση. Ο Κασπάροφ θα σπρώξει το πιόνι του στο a3, μια κίνηση που συνηθίζεται ως αποσυμφόρηση στο ροκέ της βασίλισσας, σε χρονικό, όμως, σημείο που αρχικά την έκανε να φανεί περιττή στους παρατηρητές. Η θέση υπάρχει παρακάτω.
Με τις αλάνθαστες μαντικές του ικανότητες ο Τοπάλοφ αντιλαμβάνεται πως ο Κασπάροφ σκοπεύει να του εξαπολύσει μαζική επίθεση με σημείο τομής την αριστερή πτέρυγα και ξεκινά την προσπάθεια του να κλείσει τα αδύναμα σημεία. Όμως ο Κασπάροφ δεν σκοπεύει να του αφήσει επιλογές. Με ορισμένες μυθικές κινήσεις θυσιάζει με φορσέ τα κομμάτια του και τελικά αποσυνθέτει τον αντίπαλο, εξωθώντας τον μαύρο βασιλιά επάνω σε αυτήν την επιφανειακή, κατά τα άλλα, ξυραφιά του πιονιού. Η τακτική πετυχαίνει. Ο λευκός κερδίζει και η μεθοδική προσέγγιση νικά την ιδιοφυΐα και τις ικανότητες του Τοπάλοφ στην απομνημόνευση.
Αν για κάποιο λόγο η παρτίδα παραμένει ακόμη θρυλική, είναι για τον ακριβώς παραπάνω. Ο Κασπάροφ θα φανταστεί και θα εκτελέσει ένα σχέδιο ικανό να κερδίσει ακόμη και τις καλύτερες υπολογιστικές προβλέψεις, εξαναγκάζοντας αυτές, απλώς, σε επαλήθευση και μετατρέπει την νίκη του πολύ περισσότερο από νίκη υπολογισμού, σε νίκη χαρακτήρα. Μέχρι και σήμερα, αυτός ο αγώνας αποτελεί το πιο ανάγλυφο αποτύπωμα της αρετής του Κασπάροφ σε ένα παιχνίδι σκακι.
Το 1933 πραγματοποιείται ένα διαφορετικό παιχνίδι. Ο Άλμπερτ Άινσταιν αντιμετωπίζει τον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ στο Πρίνστον.
Σε αυτόν τον αγώνα χαμηλότερης κατάρτισης αλλά όχι αμελητέας ικανότητας, ο χαρακτήρας των αντιπάλων γίνεται πιο έκδηλος. Ο Αινστάιν, ως επιτιθέμενος, χρησιμοποιεί το άνοιγμα Ρόυ Λόπεζ ενώ τα μαύρα μεταφέρουν την πίεση στο e4. Και αφού η θεωρία των ανοιγμάτων ολοκληρώνεται, η πραγματική μηχανική των παικτών εμφανίζεται στον αγώνα. Κάπως έτσι, σε τρεις καθοριστικές κινήσεις, ο Αινστάιν επαληθεύει σε πρακτικό επίπεδο τρία από τα διασημότερα εδάφια του.
Στην 11η κίνηση ο πατέρας της ατομικής βόμβας απειλεί το απροστάτευτο πιόνι στο κέντρο και, στην ουσία, ολόκληρη την διάταξη του αντιπάλου. Ο Αινστάιν επιλέγει να αφήσει ένα σημαντικό πιόνι να χαθεί, δεν απαντά στην πρωτοβουλία και πραγματοποιεί ροκέ.
Λίγο παρακάτω, ο περισσότερο θεωρητικός σκακιστής Οπενχάιμερ (Ο Αινστάιν είχε αρκετές φορές δηλώσει πως αντιπαθούσε το σκάκι) απειλεί συγχρόνως βασίλισσα και ίππο. Όμως, κι εδώ, ο Αινστάιν, προτάσσει μια φανταστική ανταλλαγή που τον οδηγεί σε κερδισμένο πύργο.
Τέλος, κατά το τελείωμα του παιχνιδιού, ο Οπενχάιμερ “καρφώνει” με τα πιόνια του την αδύναμη πλευρά του αντιπάλου. Μέσα σε έναν κυκεώνα πιθανοτήτων, που θα προβλημάτιζαν ακόμη και τον πιο έμπειρο σκακιστή, ο Αινστάιν κάνει την πιο λογική επιλογή. Ως αποτέλεσμα, η βασίλισσα θα πέσει και ο Οπενχάιμερ θα παραιτηθεί από το ματς.
Στο παρακάτω βίντεο, οι γνώστες του σκακιού, ίσως μπορέσουν να αναγνωρίσουν την αποτύπωση των τριών δημοφιλών quotation μέσα στην ιστορική παρτίδα.
Ένας έξυπνος άνθρωπος βλέπει το πρόβλημα. Ένας σοφός, το αποφεύγει,
Η λογική θα σε πάει από το α στο β. Η φαντασία οπουδήποτε.
Τα καθαρά μαθηματικά είναι, με τον τρόπο τους, η ποίηση των λογικών ιδεών.
Μερικά χρόνια αργότερα, ο Οπενχάιμερ θα εργαστεί επάνω στο πρότζετ για την ατομική βόμβα, το οποίο ξεκίνησε ύστερα από τις πιέσεις του Αινστάιν στον πρόεδρο Ρούσβελτ, προβάλλοντας ένα τέτοιο όπλο ως αντίμετρο στην Γερμανική απειλή. Όμως, σε αυτή την περίπτωση, ο πόλεμος δεν θα εκφραστεί ως η ποίηση των καθαρών ιδεών, όμοια με ένα παιχνίδι σκάκι, και με 2 χτυπήματα εκτός κανόνων που θα αναγκάσουν τον Οπενχάιμερ να κάνει μια συγκλονιστική δημόσια απολογία, ο Β’ Παγκόσμιος θα φτάσει στο τέλος του, με δεκάδες εκατομμύρια απώλειες φτιαγμένες από σάρκα και οστά και όχι από ανάγλυφα σχήματα σε ξύλο.
The post Όταν Einstein και Oppenheimer βρέθηκαν αντιμέτωποι σε μια παρτίδα σκάκι. appeared first on Inspired by Words.
]]>The post Το πιο ψυχρό παιχνίδι – The coldest game appeared first on Inspired by Words.
]]>
0
0
Βαρσοβία 1962. Ο ψυχρός πόλεμος είναι στο αποκορύφωμά του. Η Ρωσία παράγει μόνον βότκα, Κουμουνισμό και πυρηνικά όπλα. Η Αμερική αγωνιά να σώσει την Κούβα και την ανθρωπότητα. Στην μέση όλων ένα παιχνίδι σκάκι. Κάθε κίνηση και κρυπτογραφημένο μήνυμα. Ρώσοι υπνωτιστές σαμποτάρουν την παρτίδα. Υποβρύχια περνούν κάτω απ΄τους νιπτήρες της Αμερικάνικης αποστολής. Ελικόπτερα απογειωνόνται. Πύραυλοι εκτοξεύονται. Αθώοι δολοφονούνται. Οι θεατές σκουπίζουν τον ιδρώτα τους σε πετσέτες με σφυροδρέπανα. Τι θα συμβεί Θεέ μου τελικά; Θα δει ο Αμερικάνος το ΜΑΤ σε τρεις κινήσεις ή θα καταστραφεί η υφήλιος;
Η ταινία είναι προφανώς εμπνευσμένη από την θρυλική παρτίδα του Βobby fischer με τον Spassky και ομολογώ πως το σενάριο κατασκοπίας με φόντο τον ψυχρό πόλεμο και άξονα ένα παιχνίδι σκάκι είναι ενδιαφέρουσα ιδέα. Στην πραγματικότητα, ένας ανάλογος σκακιστικός αγώνας έχει χαρίσει στον παγκόσμιο κινηματογράφο μια υπέροχη ταινία και πιστεύω πως το συγκεκριμένο εύρημα έχει ακόμα περισσότερα να προσφέρει. Με μια σημαντική προϋπόθεση: να γνωρίζεις και δυο πράγματα γι αυτό εφόσον το χρησιμοποιείς ως μόχλευση στο σενάριο. Θέλω να πω, τόσα χρήματα ξόδεψες σε εφέ, μην κρεμάς την υπόθεση επειδή βαριέσαι.
Δυστυχώς, αυτό που με ενοχλεί περισσότερο στην ταινία, είναι πως αξιοποιεί τον βασικό της άξονα τόσο επιφανειακά που αδικεί τον ίδιο της τον εαυτό. Μια κορυφαία παρτίδα μπορεί να κρύβει πίσω της φοβερές μάχες υποβάθρου, εγωισμού και χαρακτήρα και δίνατε να πυροδοτήσει καταπληκτικά δεύτερα επίπεδα, αν αξιοποιηθεί αλληγορικά. Κρίμα και πάλι κρίμα, όλος ο αγώνας να είναι μια τόσο κακή καρικατούρα. Επίσης, αυτό που με ενοχλεί λιγότερο, είναι πως το “πιο ψυχρό παιχνίδι” είναι μια καλογυρισμένη Αμερικανιά πρώτου μεγέθους.
Στο σενάριο της ταινίας, η μεγαλύτερη ιδιοφυΐα της Αμερικής (ίσως και του κόσμου) τριγυρνά με ένα μπουκάλι τσίπουρο κάπου στους δρόμους της Νέας Υόρκης και κλέβει στα χαρτιά για να πληρώσει το νοίκι. Με τον ψυχρό πόλεμο στα ντουζένια του και μια ντουζίνα πυραύλους έτοιμους να χαλάσουν αν μείνουν λίγο ακόμα στο υπόγειο, μια παρτίδα σκάκι ανάμεσα σε Ρώσους και Αμερικάνους είναι έτοιμη να πραγματοποιηθεί στην Βαρσοβία. Το ταμπλό στήνεται και όλοι βρίσκονται στις θέσεις τους. Όμως οι Ρώσοι, που δεν ξέρουν να χάνουν, είναι έτοιμοι να εξολοθρεύσουν την ανθρωπότητα αν ο καλός Αμερικάνος βγάλει βασίλισσα με το πιονάκι του. Όλος ο κόσμος τρώει τα νύχια του από την αγωνία και ο Ρώσος ξύνει καταλάθος τα αρχίδια του! Ως γνωστόν στο σκάκι ότι αγγίζεις πρέπει να το παίζεις: τι θα κάνει τώρα άραγε ο Σύντροφος Γιούρι, θα τον πετάξει αναγκαστικά έξω για να γ@μήσεi την αίθουσα και υποχρεωτικά οι Αμερικάνοι θα απαντήσουν με πυρηνικά κατά της Μόσχας;
Ομολογώ πως η ταινία είναι σε αρκετά σημεία προσεγμένη (σε άλλα βέβαια καθόλου) και το σενάριο της έξυπνο. Απλά μου θυμίζει την ευφυΐα που επιστρατεύει ένας ενήλικας για να εξαπατήσει ένα παιδί. Αρκετά με τα κλισέ και τους κακούς Σοβιετικούς που παίζουν ρώσικη ρουλέτα για να σπάσουν την ανοία τους. Και με την ευκαιρία, μιας και ο πρωταγωνιστής μας ξέρει να τετραγωνίζει τον κύκλο, να διορθώνει τον Οπενχάιμερ στα μαθηματικά και να ακουμπά την μύτη του με την γλώσσα του, παραθέτω, για όποιον ενδιαφέρεται, ένα παλιότερο άρθρο μου για την άγνωστη παρτίδα σκάκι μεταξύ Οπενχάιμερ και Αινστάιν.
(διαβάστε το -> εδώ).
Βαθμολογία: 6/10
Ακούστε το πρόσφατο μουσικό podcast του Inspired By words εδώ –
The post Το πιο ψυχρό παιχνίδι – The coldest game appeared first on Inspired by Words.
]]>